Kitabımı elime almış okurken, gözlerimin yavaş yavaş kapandığını, üzerime uyku hali çöktüğünü anlayıp, kaldığım sayfaya akbil fişini soktum. Banyoya gidip yüzümü yıkadıktan sonra odama dönerken, acaba cd/dvd arşivimi Excel’e geçireceğim zaman, kendime ait olan kitapların listesini mi yapsam diye düşündüm. Kitaplığımı gözümün önünde hayal ettim ve yarı yarıya ikinci el kitaplardan oluştuğu aklıma geldi. Bir an Taksim sahaflara gitti aklım. Dean Koontz’un elimde olan kitaplarının bir çoğunu aldığım sahafa. Oranın öncesinde Bakırköy Gar Köprüsü’nün üzerindeki kitapçılardan alışveriş yapardım ama gördüm ki piyasaya göre fiyatlar biraz daha pahalı.
İkinci el piyasasında bir kitabı ne kadar pahalı olabilir demeyin. 4 liraya aldığım ikinci el kitabın korsanını bana 10 liraya verecek Kadıköy Akmar Pasajı’nda bir kitapçıyla karşılaştım. Aynı kitabın orjinal ikinci elini 12 liraya verecek olanla da. Anlayacağınız ikinci ellerin satış fiyat, sıfır diye tabir ettiğimiz yeni kitabın fiyatının yüzde 50’si civarında. Neyse.
Kitaplarda ikince el piyasasını düşünürken, bir zamanlar moda olan ikinci el film piyasası geliverdi aklıma, kiralık filmler yani. Sonra düşündüm. Bu piyasada bir kişi kitabı ya da filmi parasını ödeyip alıyor. Yazara, yayın evine, yönetmene, oyunculara, stüdyoya ve gerekli herkese hakkını vermiş oluyor. Gayet doğal karşılanan bir durum. Fakat iş korsana geldi mi, değişiyor. Korsan film. Wupload, Mediafire, Upload, Rapidshare gibi sitelere ilk koyanlar havadan bulmuyorlar ya bu filmleri. Onlar da satın alıyor ilk önce. Parasını ödüyorlar. Sonra da rip’leyip internete koyuyorlar.
Yani ikinci el piyasasında olduğu gibi, ilk kişi parasını ödüyor, diğerleri de ondan faydalanıyor.
Bu durumun yasal olmayan tarafı ne diye düşündüm. Aklıma tek bir şey geldi. Sahaflar ya da ikinci elciler, devlete aylık gelirleri oranında vergi ödüyorlar, sattıkları her kitaptan ya da kiraladıkları her filmden devletin kasasına bir miktar para giriyor. Fakat internet’te korsan filmle uğraşanların devlete ödedikleri bir şey yok, internet faturalarındaki %18 KDV ve %5 ÖİV dışında. Herkes ödüyor çünkü bunları. Devletin çıkıp da bunca zaman, korsan film almayın, internetten indirmeyin, çalmayın, sanatçıya zarar veriyorsunuz, hapse atarız, para cezası uygularız demesi, bence sadece kendi kasasına girecek olan parayı azaltmak istememesinden kaynaklanıyor. Yoksa sanatı-sanatçıyı-yazarı-yayın evini düşündüğü mü var.
Pygmalion Etkisi 